Tích lũy thời gian tham gia để được hưởng lương hưu thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần

Thời gian qua, trên đĩa bàn tỉnh có nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch bệnh Covid – 19 dẫn đến nhiều người lao động (NLĐ) bị cắt giảm, chấm dức hợp đồng lao động. Khi nghỉ việc, NLĐ thường nghĩ đến nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần thay vì tích lũy thời gian đóng để hưởng các quyền lợi ưu việt.

Điều 60 Luật BHXH năm 2014 và Nghị quyết 93/2015/QH13 ngày 22/06/2015 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định, bảo hiểm một lần sẽ được nhận khi thuộc một trong các trường hợp sau:

– Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm tham gia BHXH.

– Suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

– Sau 1 năm nghỉ việc, không tiếp tục đóng BHXH mà có yêu cầu lãnh BHXH 1 lần.

– Ra nước ngoài định cư

– Người đang mắc bệnh hiểm nghèo theo quy định của Bộ Y tế.

Còn tại Điều 54 Luật BHXH 2014 quy định điều kiện hưởng lương hưu: Khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

– Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

– Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

– NLĐ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

– Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.

Nữ công nhân đặt câu hỏi tại hội nghị đối thoại chính sách BHXH, BHYT do Hội LH Phụ nữ tỉnh phối hợp LĐLĐ tỉnh tổ chức

Như vậy, NLĐ trong những điều kiện cụ thể được quyền nhận BHXH một lần hoặc hưởng lương hưu khi nghỉ việc. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, NLĐ cần cân nhắc nhận BHXH một lần hay hưởng lương hưu để được hưởng các quyền lợi ưu việt. Bà Nguyễn Thị Đan Thương, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Trà Vinh cho biết: “Người tham gia BHXH, khi đã hưởng lương hưu thì mức lương hưu được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu NLĐ được cấp thẻ BHYT miễn phí, mức quyền lợi được thụ hưởng khi phát sinh chi phí KCB BHYT lên đến 95%.

Trên thực tế tại Trà Vinh, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp khó khăn do dịch bệnh Covid-19 dẫn đến nhiều NLĐ bị cắt giảm, chấm dức hợp đồng lao động. Khi nghỉ việc, NLĐ thường nghĩ đến nhận BHXH một lần thay vì tích lũy thời gian đóng để hưởng lương hưu. Việc nhận BHXH một lần về lâu dài, NLĐ tham gia BHXH sẽ bị thiệt thòi, và không đảm bảo mục tiêu “…từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân…” theo tinh thần Nghị quyết28-NQ/TW ngày 23/5/2018 Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khoá XIIvề cải cách chính sách BHXH.

Phân tích nguyên nhân của tình trạng này, bà Nguyễn Thị Đan Thương cho biết thêm: “Một bộ phận NLĐ chưa thật sự hiểu hết ý nghĩa của chế độ BHXH, đó là sự đảm bảo thay thế được bù đắp một phần thu nhập cho NLĐ khi họ bị mất hoặc giảm thu nhập do bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, tuổi già, tử tuất, đặc biệt là bảo đảm cho NLĐ có thu nhập khi đã hết tuổi lao động và đảm bảo an toàn về chăm sóc sức khỏe khi NLĐ về già, góp phần bảo đảm an toàn, an sinh xã hội”.

Ông Trần Nhật Linh, Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Trà Vinh cho rằng, có thể một phần do chưa hiểu hết ý nghĩa của chế độ BHXH, nhất là chế độ hưu trí, hoặc NLĐ có những khó khăn mà họ nhận BHXH một lần để trải cuộc sống trước mắt.

Giản pháp ngăn chặn tình trạng này là tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để NLĐ hiểu hết ý nghĩa nhân văn của chính sách an sinh xã hội, cụ thể là chính sách về BHXH, BHYT là “của để dành”. Đặc biệt, cần tuyên truyền, giải thích những ý nghĩa, giá trị của chính sách lương hưu để NLĐ tích lũy thời gian đóng, đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng, thay vì nhận BHXH một lần.

Bài, ảnh: BAN MAI