Các yếu tố tạo nên Điều kiện lao động và ảnh hưởng của chúng đối với người lao động

Điều kiện lao động được hiểu là tổng thể của các yếu tố tự nhiên, xã hội, kinh tế, kỹ thuật được biểu hiện thông qua các công cụ và phương tiện lao động, đối tượng lao động, quá trình công nghệ, môi trường lao động và sự sắp xếp, bố trí chúng trong không gian và thời gian, sự tác động qua lại của chúng trong mối quan hệ lao động tại chỗ làm việc, tạo nên một điều kiện nhất định cho con người trong quá trình lao động; tình trạng tâm sinh lý của con người trong khi lao động tại chỗ làm việc cũng được coi như một yếu tố gắn liền với điều kiện lao động. Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đa số tập trung vào các ngành như: May mặc, giày da, thủy sản, điện tử,… . ở từng ngành nghề, điều kiện lao động cũng khác nhau, nếu không chú trọng đến điều kiện lao động sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe cho người lao động, vì vậy chúng ta cần phải hiểu rõ hơn về một số khái niệm liên quan đến điều kiện lao động và các yếu tố tạo nên điều kiện lao động.

Công cụ và phương tiện lao động là bao gồm các công cụ đơn giản đến các máy móc, thiết bị tinh vi, hiện đại, từ chỗ làm việc đơn sơ, thậm chí không có mái che đến những nơi làm việc trong nhà xưởng đầy đủ tiện nghi. Chúng ta cần đánh giá xem tình trạng của các công cụ, thiết bị máy móc, nhà xưởng đó ra sao, mới, cũ, tốt, xấu, hư hỏng thế nào, có tiện nghi, thuận lợi hoặc có nguy cơ gây ra ảnh hưởng xấu, nguy hiểm đối với tính mạng, sức khỏe con người hay không.

Đối tượng lao động của con người được hiểu là đối tượng vật chất mà con người tác động vào chúng trong quá trình sản xuất để tạo thành sản phẩm. Chúng rất đa dạng, phong phú, từ những loại rất đơn giản, không gây nên ảnh hưởng hoặc tác hại xấu đến con người, đến những loại phức tạp, độc hại, nguy hiểm, thậm chí rất nguy hiểm đối với con người (dòng điện, hóa chất, vật liệu phóng xạ, vật liệu nổ,…). Rất nhiều đối tượng sản xuất, khi đã tạo thành sản phẩm thì tính chất nguy hiểm, độc hại đã bớt đi, có lợi cho con người, song cũng không ít đối tượng lao động vẫn giữ nguyên, thậm chí còn làm tăng hoặc lưu giữ tiềm tàng tính chất nguy hiểm, độc hại đó.

Quá trình công nghệ trong sản xuất được hiểu là cách thức mà con người tác động vào đối tượng lao động để tạo thành sản phẩm. Chúng có thể hết sức thủ công, thô sơ, do đó mà người lao động làm việc nặng nhọc, phải thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố độc hại, nguy hiểm dễ gây tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Quá trình công nghệ cũng có thể rất hiện đại, có trình độ cơ khí hóa, tự động hóa cao, do đó làm giảm nhẹ mức độ nặng nhọc, bảo vệ tốt sức khỏe tính mạng con người.

Môi trường lao động là nơi tập hợp các thành phần vật chất, xã hội mà ở đó con người tiến hành các hoạt động sản xuất, công tác. Tại đây thường xuất hiện rất nhiều yếu tố, có thể rất tiện nghi, thuận lợi cho người lao động, song cũng có thể rất xấu, khắc nghiệt đối với con người (ví dụ: Nhiệt độ cao hoặc thấp, độ ẩm lớn, nồng độ bụi và hơi khí độc cao, độ ồn lớn, ánh sáng nhiều,…). Các yếu tố xuất hiện trong môi trường lao động là do quá trình hoạt động của các máy móc, thiết bị, do tác động và sự thay đổi của đối tượng lao động, tác động của con người trong khi thực hiện quá trình công nghệ gây ra đồng thời cũng còn do các yếu tố của điều kiện khí hậu, thiên nhiên gây nên.

Tình trạng tâm sinh lý của người lao động trong khi làm việc là yếu tố chủ quan rất quan trọng, đôi khi lại chính là nguyên nhân để xảy ra sự cố dẫn đến tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp cho người lao động cho chính bản thân họ và người khác.

Tổng hòa các biểu hiện trên tạo nên một điều kiện lao động cụ thể, có thể rất tiện nghi, thuận lợi, song cũng có thể rất xấu và là nguyên nhân của các tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Đánh giá điều kiện lao động của bất kỳ một cơ sở, một ngành nào là phải nhìn một các tổng thể tất cả các biểu hiện nói trên, không thể chỉ nhìn vào một mặt nào đó rồi vội vàng kết luận điều kiện lao động ở đó tốt hay xấu. Đánh giá đúng thực trạng điều kiện lao động và thường xuyên chăm lo cải thiện chúng là nội dung quan trọng nhất trong công tác an toàn, vệ sinh lao động.

                                                                                                                        Bài

                                                                                                                                   Minh Thiện